لابروم که در لاتین به نام Glenoid labrum و در فارسی نیز به اسم «لبه ی کاسه ی شانه» یا «لابروم شانه و رباط کاسه‌ای» نیز نامیده می شود لایه ای نسبتا نرم می باشد که مفصل شانه ای را پوشانده و آن را برای فرو رفتن گردی سر استخوان بازو در این مفصل مناسب تر می کند و این شاید ابتدایی ترین تعریفی است که بتوان از لابروم ارائه داد.
گلنوئید به حفره ی کاسه ای استخوان کتف اطلاق می شود که استخوان بازو در آن قرار می گیرد و لازم به ذکر است که در این مفصل دو نوع غضروت داریم: نوع اول که غضروف موجود در سر استخوان بازو بوده و به دسته غضروف های نرم تر به اسم غضروف مفصلی تعلق دارد و نوع دوم که فیبری تر و محکم تر بوده و سطح حفره ی کاسه ای استخوان کتف را پوشانده و بدان شکل دادن و آن را مناسب قرار گرفتن و تحرک سر استخوان بازو می کند که به این غضروف اصطلاحا لابروم گفته می شود.
نیاز به توضیح است که لابروم در دیگر مفاصل بدن ما نیز وجود دارد ولی به دلیل اینکه پارگی آن در مفصل شانه رایج ترست در این مقاله اختصاصا در مورد لابروم شانه صحبت می کنیم. لابروم در مفصل شانه دو وظیفه بر عهده دارد: عمیق‌تر کردن حفره گلنوئید، اتصال بافت ها و دیگر اجزای اطراف مفصل مانند لیگامان که مفصل را کنار هم نگه می‌دارند.
گاهی اوقات در حین حرکات شدید و ناگهانی مفصل شانه نظیر آنچه که در ورزش هایی که امروزه به نام فانکشنال و کراسفیت و غیره عرضه می کنند و مملو از حرکات انفجاری است لابروم در بین سر استخوان بازو و لبه ی حفره گلنوئید گیر می افتد و این گیر کردن می تواند موجب پاره شدن لابروم شود که این پارگی عمدتا با صدا نیز همراه است و البته این روزها بسیاری از ورزشکاران از این مصدومیت در رنج هستند.
علاوه بر حرکات انفجاری برخی از حرکات کلاسیک در بدنسازی و از همه مهم تر تلاش برای برداشتن وزنه های سنگین از روی پایه های میز پرس سینه و میز پرس بالا سینه نیز از جمله دلایل آسیب دیدگی های لابروم در قشر ورزشکار بوده است و اکیدا توصیه می کنم حتی در صورتی که سبک تمرین می کنید نیز برداشتن میله هالتر در طول اجرای این حرکات و یا برگرداندن میله هالتر به روی پایه پس از اتمام حرکات را با همکاری و همیاری یار تمرینی خود به جای آورید.
از دیگر موقعیت هایی که فرد را به شدت در معرض خطر پارگی لابروم قرار می دهد می توان به لحظه ی پایین بردن دمبل های سنگین پس از اجرای حرکاتی همانند پرس سینه و پرس بالا سینه با دمبل اشاره کرد.
در مواردی که پارگی در قسمت های بالایی لابروم یعنی در محل اتصال تاندون عضله ی دو سر بازو باشد به آن ضایعه اسلپ SLAP و در مواردی که در پایین لابروم باشد به آن ضایعه ی بنکارت Bankart می گویند که هر دو نوع از پارگی در شانه ی بدنسازان و وزنه برداران و ایضا کسانی که در رشته ی پاورلیفتینگ تمرین می کنند به وفور دیده می شود. البته این گفته بدین معنی نیست که ورزشکاران دیگر رشته ها از این خطر در امان باشند. ورزشکاران رشته هایی پرتاب نظیر پرتاب دیسک و پرتاب وزنه و حتی گلف بازان و غیره نیز به وفور دچار این عارضه می شوند.
از نخستین علایم و نشانه های پارگی لابروم می توان به احساس درد و شنیده شدن صدا ی تق در مفصل شانه با بالای سر بردن دست اشاره کرد که البته پارگی های لابروم در موارد حادتر حتی بدون اینکه فرد قصد تمرین کرده باشد نیز درد شدیدی را بر وی مستولی کرده و زندگی وی را مختل می کند. ممکن است پزشک از فرد بخواهد دست خود را به صورت سلام نظامی هیتلر و به صورتی که کف دست رو به زمین باشد نگه دارد و در این حالت پزشک دست او را به سمت پایین فشار می دهد و احساس درد در این حالت نیز می تواند یکی دیگر از علایم پارگی لابروم باشد.
گاهی از اوقات از روش های تصویربرداری مانند ام آر آی و یا سی تی اسکن همراه با تزریق ماده ی حاجب به داخل مفصل برای تشخیص پارگی لابروم استفاده می شود. البته تشخیص پارگی لابروم حتی با وجود استفاد از این ابزار ها نیز مشکل است و در بسیاری اوقات برای تشخیص قطعی از آرتروسکوپ و دیدن مستقیم داخل مفصل شانه استفاده می شود.
همانگونه که گفتم امروزه و به دلیل اینکه مربیان آشنایی کافی با آناتومی انسانی نداشته و از میزان آسیب پذیری بدن در برابر تنش های بیرونی نظیر تمرین با وزنه و دیگر تنش های فیزیکی اطلاعات و درک درستی ندارند در تنظیم برنامه های ورزشکاران راه به خطا رفته و زمینه را برای بروز چنین مصدومیت های شدیدی مهیاتر می کنند.
در برخی موارد مربیان در آموزش شیوه ی صحیح اجرای حرکات تمرینی و در گوشزد کردن نکات کلیدی و مهم به شاگرد کوتاهی کرده و یا خود بر این نکات وقوف کامل ندارند و شاگرد علیرغم اینکه برنامه ی درست تمرینی در دست دارد در اثر خطا در اجرا با این مصدومیت و دیگر مصدومیت های مشابه درگیر می شود.
در برخی موارد نیز برخی ورزشکاران در انتخاب تناژ وزنه شدیدا دچار افراط شده و قهرمان بازی های بسیار مصدومیت زا در باشگاه ها مرتکب شده و خود را با چنین مصدومیت های زمین گیر کننده ای درگیر می کنند.
البته ذکر این نکته نیز خالی از لطف نیست که تمرین در سطح مسابقه ای در رشته هایی همانند بدنسازی و وزنه برداری و پاورلیفتینگ و تک پرس و … با عنایت به اینکه ورزشکار در این سطح با رکوردهای سنگین تری سر و کار دارد حتی در صورت تنظیم شدن برنامه به صورت اصولی و در صورت اجرای صحیح حرکات و انتخاب تناژ در حد و حدود مجاز نیز می توان انتظار بروز این مصدومیت و دیگر مصدومیت های مشابه را داشت.
از گرم کردن پیش از تمرین هرگز غافل نشوید و این هشدار را نیز به عنوان کسی که بیش از بیست سال است که روزانه با انبوهی از شما ورزشکاران و نسل های پیشین شما که با انبوهی مصدومیت ها دست به گریبان شده و حتی جراحان نیز جواب شان کرده و یا با جراحی نیز موفق به درمان کامل مصدومیت و عوارض نشده اند سر و کار دارم از من بپذیرید که پیشگیری همیشه ارزان تر و بهتر و مطمئن تر از درمان است.
این جواب ام آر آی یک ورزشکار مصدوم از ناحیه ی سرشانه است که از شدت درد حتی شب ها بر روی شانه ی آسیب دیده نیز نمی تواند بخوابد. با عنایت به توضیحاتی که به ساده ترین زبان ممکن در این مقاله دادم در صورتی که آشنایی مختصری با زبان انگلیسی داشته باشید خود می توانید به وضوح شاهد چنان تخریبی در مفصل سرشانه ی این ورزشکار باشید که حقیقتا اگر خود بداند چه بر سر سرشانه اش آورده است هر آینه ممکن است از ترس قالب تهی کند. به کسانی که دچار پارگی لابروم هستند استراحت و داروهای ضد درد و فیزیوتراپی توصیه و تجویز می کنند ولی به تجربه دریافته ام که پارگی های لابروم معمولا به درمان های این چنینی پاسخ مناسبی نمی دهند و البته خوردن مکمل هایی که به نام مفصل ساز و غضروف ساز و غیره به شما عرضه می شود و بیشتر جنبه ی تجاری دارند نیز اساسا دست کم در مورد این مصدومیت بی تاثیر است و ورزشکار در نهایت، معمولا تن به جراحی می دهد و با عنایت به وضعیتی که من شاهد هستم باز تاکید می کنم نهایت تلاش خود را بکنید تا درگیر این مصدومیت نشوید که درمان ها بسیار پر هزینه و گاه پر درد و کم افاقه اند!
