بیرون زدگی دیسک گردنی

بر خلاف آن چیزی که در ذهن دارید و با خود می پندارید بیرون زدگی دیسک گردنی به همان اندازه که بیرون زدگی دیسک های کمری می توانند برای آدمی خطرناک و دردناک باشند خطرناک و دردناک هستند، هر چند افراد زیادی مبتلا به بیرون زدگی دیسک های گردنی هستند و خود از این موضوع اطلاعی نداشته و به استایل غلط زندگی و عوامل تاثیر گذار بر برون زدگی این دیسک ها و یا به تمرینات سنگین خود به شیوه های نادرست ادامه داده و در نهایت زمین گیر می شوند.

ستون فقرات

ستون فقرات که در برخی منابع ستون مهره ها نیز نامیده شده است محور عمودی بدن را تشکیل می دهند و از پایین جمجمه شروع شده و تا خود استخوان لگن ادامه یافته و در بالای بدن سر را بر بدن استوار کرده و بالا تنه و میان تنه نیز، بالا تنه را بر پایین تنه استوار می کند.

ستون مهره ها از مهره هایی تشکیل شده است که بر روی هم قرار دارند و برای اینکه آزادی عمل داشته و بر روی هم قدرت مانور داشته باشند بین مهره ها لایه ای از جنس بافت نرم تر به نام نام دیسک وجود دارد.

ستون فقرات آدمی ۲۶ مهره ی آزاد دارد ۷ عدد از آنها مهره های گردنی، ۱۲ عدد مهره های پشتی و ۵ عدد نیز مهره های کمری هستند و البته ۵ عدد مهره ی ماقبل آخر که در دوران کودکی آزاد هستند در بزرگ سالی به هم متصل شده و استخوان خاجی را شکل داده و چهار مهره آخر نیز در کودکی آزاد بوده و در بزرگسالی به هم متصل شده و استخوان دنبالچه ای را شکل می دهند.

به دلیل آزاد بودن همین مهره ها در دوران کودکی آزادی عمل کودکان در ناحیه کمر و پاها بسیار بیشتر از بالغین است و درست به همین دلیل نیز کودکان به راحتی می توانند انگشت شست پای خود را بمکند و در بزرگ سالی چنین چیزی برای اغلب ما ممکن نیست مگر اینکه عمری ژیمناستیک کار کرده باشید.

دیسک بین مهره‌ای

بین این مهره ها همانگونه که ذکر شد دیسک های بین مهره ای قرار دارند که بافتی نرم تر و غضروفی تر و قابل انعطاف تر می باشند که امکان آزادی عمل را برای ستون فقرات مهیا کرده و همچنین همانند کمک فنر ضربات وارد شده بر ستون فقرات را جذب و از تخریب ستون فقرات و مهره ها در اثر ضربات ناگهانی تا حدود زیادی جلوکیری می کنند.

طناب نخاعی

نخاع که گاه طناب نخاعی نامیده می شود بافت عصبی طناب مانندی است که از جمجمه و از مغز وارد کانال نخاعی شده و تا حوالی کمر ادامه می یابد. لازم به ذکر است وقتی مهره ها بر روی هم قرار می گیرند با توجه به سوراخی که مهره ها دارند و با عنایت به اینکه این سوراخ ها در ستون فقرات در امتداد هم قرار می گیرند کانالی ایجاد می شود که طناب نخاعی از این کانال رد می شود.

وظیفه ی نخاع

این طناب حس بدن را به مغز منتقل کرده و دستورات حرکتی مغز را به اندام ها انتقال می دهد. به عبارت ساده تر اگر این طناب قطع شود در پایین تر از محل قطع این عصب نه حسی در بدن خواهید داشت نه اینکه توان حرکت دادن این اندام ها را خواهید داشت.

بیرون زدگی دیسک

در تصویر زیر یک دیسک سالم و طبیعی و عادی را می بینید که بیرون زدگی نداشته و همه ی اجزا در آن بر سر جای خود قرار دارند و طبیعی است فرد در این حالت نه دردی حس می کند و نه از چیزی شکایت می کند.

و در تصویر زیر دیسکی را می بینید که دچار فتق یا بیرون زدگی شده است و این بیرون زدگی به خودی خود دردی ندارد ولی وقتی بدانید که اعصاب منشعب شده از طناب نخاعی ما از مجاورت این دیسک ها می گذرند و بیرون زدگی هر کدام از دیسک ها می تواند سبب فشار شدید و ملتهب شدن این اعصاب شده و تولید درد بکند شدیدا نگران موضوع خواهید شد.

بسته به اینکه دیسک موجود بین کدام دو مهره تخریب شده و دچار بیرون زدگی شده است درد و ناراحتی در قسمت های مختلفی از بدن رخ خواهد داد و در این مقاله اختصاصا در مورد دردهای گردنی و بیرون زدگی دیسک های گردنی صحبت خواهیم کرد و صحبت در مورد بیرون زدگی دیسک های کمر و غیره را به مقالات آتی موکول می کنیم.

گفتیم سهم عمده ای از مردم و سهم قابل توجهی از ورزشکاران رشته های قدرتی هر یک بنا به دلایلی که در ادامه تشریح خواهیم کرد از دیسک خفیف تا شدید گردنی رنج می برند و البته در اغلب موارد نیز درد ناشی از بیرون زدگی دیسک در این ناحیه را ربط به باد کولر و تاثیر سرما بر عضلات و اسپاسم و … داده و به طور جدی به بیرون زدگی دیسک گردنی نیاندیشیده و در صدد درمان بر نمی آیند.

در صورتی که چنین باشد که هست این بیرون زدگی به مرور بدتر و بدتر شده و کار به جایی می رسد که فرد اگر دیرتر به اتاق عمل هدایت گردد ممکن است عواقب وخیم تری برای وی رقم بخورد و البته دردی که این بیرون زدگی های حاد ایجاد می کنند نیز در مواردی که دیسک های گردنی بیرون زدگی شدید داشته باشند هولناک هستند!

علت بیرون زدگی دیسک های گردنی

افراد به دو دسته تقسیم می شوند انسان هایی که باشگاه می روند و انسان هایی که باشگاه نمی روند. انسان هایی که باشگاه نمی روند خصوصا امروزه و در وضعیت کنونی کشور ما که استفاده ی بد و افرای و ناهنجار از تکنولوژی دمار از روزگار سلامت ما در آورده است شدیدا در معرض خطر بیرون زدگی دیسک های گردنی هستند و این نوید را به باشگاهی بدهیم که افرادی که باشگاه می روند بسیار شدیدتر از دسته ی اول در معرض این خطر قرار دارند.

خم کردن گردن به جلو

از مهم ترین دلایل بروز بیرون زدگی دیسک های گردنی می توان خم کردن و خم نگه داشتن های طولانی مدت گردن به جلو اشاره کرد که این مساله از قدیم در زندگی ماشینی رواج داشته است و با همه گیر شدن کامیپوتر و لب تاب بیشتر شد و البته با همه گیر شدن گوشی های هوشمند و خصوصا پس از همه گیر شدن کانال ها و گروه های تلگرامی بسیار بیشتر و بیشتر گردید.

طرز نشستن صحیح پشت میز کامپیوتر چنین است و ما در ایران نه تنها طرز نشستن صحیح را رعایت نمی کنیم بلکه مدت زمانی که پشت کامپیوتر و لب تاب می نشینیم نیز بسیار بسیار فراتر از زمان مجاز در طول روز است.

پیامدهای منفی گوشی های هوشمند

امروزه در جهان سوم و خصوصا ایران هر کس را که بنگرید گوشی هوشمند در دست داشته و میزان نگران کننده ای از ساعات زندگی خود در طول روز و حتی شب را در جایی بی تحرک نشسته و گردن خود را قویا به جلو و پایین خم کرده و در گوشی خود فرو رفته و به کار صادرات و واردات جوک و کلیپ در کانال و گروه ها مشغول است و فقط عضلات فک و صورت اش برای خندیدن می جنبند.

از تبعات رفتارهای این چنینی که در جامعه ی ما فراگیر شده است تبعات فرهنگی نظیر بالا رفتن آمار بی سوادی و غیره را فاکتور گرفته و فقط به مبحث سلامت تاکید می کنید و می توانیم نتیجه بگیریم که سونامی بیرون زدگی دیسک های گردنی و دردهای شدید در نواحی گردن و البته تغییر شکل ستون فقرات و افتادگی شانه از بدیهی ترین و ابتدایی ترین تبعات منفی این رفتارها و اعتیادهای پنهان خواهد بود.

بی سوادی دیگر این نیست که فرد توان خواندن نوشته ها را نداشته باشد همینکه دو سوم عمر خود را به بطالت گذرانده و از آنچه که پیرامون مان می گذرد و از آنچه که بر زندگی ما تاثیر گذار است غافل بوده و جک و کلیپ خنده دار و زندگی خصوصی مردم را در شبکه های اجتماعی رد و بدل کرده و گاه توهم روشنفکری مضاعف می زنیم نیز عین بی سوادی است.

افتادگی شانه یا کایفوز

آمار افتادگی شانه با همه گیر شد شدن لب تاب و کامپیوتر زیاد شده بود و با همه گیر شدن پدیده ی شوم تلگرام گردی و فرو رفتن در گوشی های هوشمند از مرز نگران گننده بودن نیز رد شده است و این اصلی ترین دلیل بروز دیسک های گردنی نیز در ایران می باشد.

این ناهنجاری اکتسابی ستون فقرات سبب بیرون زدگی دیسک شده و تولید درد می کند و ممکن است حتی فرد را چنان عاصی کند که جراحان ناگزیر از فرستادن وی به زیر تیغ جراحی شوند و نمونه هایی از افراد که صرفا به دلیل رفتارهای ناهنجار در زندگی روزانه و یا ژانگولر بازی در باشگاه درست به همین دلیل زیر تیغ جراحی رفته اند نیز در ایران کم نیست.

به این تصویر دقت کنید. سمت چپ تصویر، فردی را می بینید که در وضعیت نرمال ایستاده و ستون فقرات وی در وضعیت استاندارد قرار دارد و در این حالت مهره های گردنی و دیسک های گردنی وی تنها ۱۲ پاوند و در حدود ۵ کیلوگرم فشار را تحمل می کنند.

در تصویر فردی که در وسط می بینید این فرد دچار افتادگی شانه شده و یا در حال کار توام با اندکی رعایت با لب تاب یا کامپیوتر می باشد و در این وضعیت ۳۲ بار یا حدود ۱۴.۵ کیلوگرم فشار بر مهره ها و دیسک های گردنی وی وارد می شود که اگر چه قابل قبول نیست ولی باز چندان مصدومیت زا هم نیست.

ولی در سمت راست تصویر، فردی را می بینید که شدیدا از افتادگی شانه رنج می برد و یا همانند آنچه که ما جهان سومی ها ساعت های طولانی بر روی موبایل خود خم شده و تلگرام چک می کنیم بر روی گوشی خیمه زده است و بد نیست بدانید در این حالت افزون بر ۱۹ کیلوگرم فشار بر روی ستون مهره های گردنی و دیسک های بین مهره ای این ناحیه از بدن فردی که وزنی متعادل دارد اعمال می شود.

البته ناگفته نماند میزان فشار وارد شده بر مهره های گردنی در حالت های مختلف به وزن شخص نیز بستگی مستقیم دارد و از آنجایی که ما ایرانی ها عموما از وزن زاید رنج برده و بر روی گوشی های هوشمند خود نیز بسیار بیشتر از این خم می شویم تا صفحه ی گوشی ما از گزند و تیر رس فضولی افراد مجاور در امان باشد فشار وارد شده بر مهره ها و دیسک های گردنی ما بسیار بیشتر از این صحبت هاست.

 از سوی دیگر با عنایت به اینکه در طول روز ساعت و گاه ها بالای ده ساعت در چنین وضعیتی با گوشی خود درگیر بوده و همانند مرده ها بی تحرک در یک گوشه نشسته ایم عمق فاجعه در میان ما بسیار بیشتر از این صحبت هاست این در این تصویر بازگو شده است.

ضعیف شدن عضلات

به دنبال کم تحرکی ها و بی تحرکی هایی که در زندگی ماشینی امروزی داریم عضلات رو به تحلیل می روند و زمانی که عضلات در ناحیه ی شانه تحلیل می روند بدن نمی تواند ستون فقرات را استوار و بر همان محوری که برای وی تعریف شده است نگه دارد و ستون فقرات به مرور زمان کج شده و شانه ها افتاده می شوند و فرد مبتلا به کایفوز می شود که خود این دفرمه شدن ستون فقرات به مرور زمان می تواند به بیرون زدگی دیسک های گردنی و تبعاتی منفی شدید آن ختم شده و یا دست کم زمینه را برای بیرون زدگی دیسک های گردنی فراهم تر کند.

هشدار به خر خوان ها

کسانی که خر خوان هستند و ساعت های طولانی بر روی کتاب های درسی خود خیمه می زنند نیز در صورتی که تمرینات تقویت کننده ی عضلات شانه ای و کتف ها را انجام نداده و مراقبت نشستن و صحت نشستن خود پشت کتاب و میز نباشند نیز به مرور زمان از دیسک های گردنی رنج خواهند برد پس زیاده از حد مثبت بودن نیز همانگونه که می بینید عاری از عارضه نیست.

علایم ابتلا به دیسک های گردنی

شایع ترین علامت دیسک های گردنی احساس ناراحتی در ستون فقرات در ناحیه گردن و البته درد می باشد که این درد ممکن است در قفسه ی سینه پیچیده و یا حتی در امتداد دست ها پیش رفته و تا انگشتان نیز ادامه یابد و این دردها به دلیل وارد شدن فشار بر اعصاب منشعب شده از طناب نخاعی است که وظیفه نقل و انتقال حس و حرکت بین قفسه سینه و مغز و یا دست و مغز را دارند و پیشتر در همین مقاله در مورد این مبحث نیز توشیحات لازم داده شد.

فراوانی دیسک های گردنی

لازم به ذکر است در حدود ۸۰ درصد مردم در دوره ای از زندگی مبتلا به دیسک های گردنی می شوند و البته در صورتی که به موقع به داد خود برسند این بیرون زدگی ها با تمرین در خانه، فیزیوتراپی، تغییر استایل زندگی و ورزش در باشگاه و با کم کردن فشار از مهره های گردنی و ترک اعتیاد به موبایل و … بهبود می یابد ولی با این وجود در برخی موارد بیرون زدگی و فشار بر عصب به قدری شدید است که حتی فرد توان حرکت دادن گردن را نیز نداشته و از دردی که در ناحیه قفسه ی سینه و دست ها می پیچد به خود می تابد و در این شرایط فرد به سمت اتاق عمل هدایت می شود و البته بد نیست بدانید هزینه ی چنین اعمال جراحی شدیدا بالاست و ابدا ارزش گشت و گذار و ولگردی در تلگرام و اشتباه زدن در باشگاه را ندارد.

بیرون زدگی دیسک های گردنی ورزشکاران

تا به اینجای کار، مطالب، مشترک میان ورزشکاران و غیر ورزشکاران بود و از این بعد در مورد تبعات منفی تمرینات نادرست بر بدن و خصوصا در زمینه کمک به بیرون زدگی دیسک های گردنی صحبت خواهیم کرد.

می گویند یک نفر باشگاه تاسیس کرده و در شرایط ثبت نام درج کرده بود که اعضا باید حرکات را اشتباه بزنند تا ما خطاب به آنها بگوییم داداچ اشتباه می زنی و سپس نحوه ی صحیح اجرای حرکت را به آنها یاد داده و حال اش را ببریم.

 اینها اگر چه شوخی هایی بیش نیستند ولی نشان از دردهای بسیار گزنده ی فرهنگی در پرورش اندام و در بطن جامعه ی ما دارند که سرک کشیدن در کار و زندگی دیگرانی که هیچ یک از موارد خصوصی و عمومی زندگی شان ربطی به ما پیدا نمی کند تبدیل به شغل اول ما ایرانی ها شده است و همه نیز از این رفتارهای دیگران لطمه دیده ایم ولی کمان خودمان دست از این قبیل رفتارهای ناهنجار اجتماعی خود بر نمی داریم.

اسکوات های غلط و بیرون زدگی دیسک های گردنی

محل قرار گیری میله هالتر در طول اجرای حرکت سنگین اسکوات از مهم ترین مسائلی است که ورزشکار باید به آن توجه داشته باشد که در اغلب موارد ندارد. اصول حرکاتی همانند اسکوات که چند مفصلی بوده و با تناژ سنگین وزنه نیز اجرا می شوند بسیار حساس هستند و در صورتی که شیوه ی صحیح اجرا را بلد نبوده و یا قادر به پیاده کردن شیوه صحیح اجرا نیستید همان بهتر که اصلا از خیر اجرای این دست حرکات بگذرید که اجرای نادرست این حرکات بسی خطرناک تر و بدتر از اجرا نکردن و بی خیال شدن این حرکات خواهد بود.

در صورتی که میله هالتر را در این نقطه که بالاتر از محل استاندارد است قرار دهید که در اغلب موارد نیز چنین می کنی فشار بر مهره های گردنی حقیقتا خرد کننده خواهد بود و همین امر نیز سبب دفرمه شدن و حتی شکستن مهره های گردنی و بیرون زدگی حتی پارگی دیسک های گردنی شما خواهد شد.

محل صحیح قرار گرفتن میله هالتر در اجرای حرکت اسکوات را در تصویر بالا می بینید و در صورتی که هالتر را در این محل از پشت خود قرار دهید وضعیت قرار گرفتن هالتر بر پشت سبب کاهش فشار مخرب بر روی ستون مهره های گردنی خواهد شد و امید می رود تا از تبعات منفی وزش نادرست بر مهره های گردنی در امان باشید.

البته اشتباهات تمرینی در باشگاه که سبب بیرون زدگی دیسک های گردنی می شود به همین یک نمونه ختم نمی شود و این خطرناک ترین مورد بود و اگر قرار باشد به همه ی موارد بپردازیم حقیقتا خارج از حوصله ی بحث خواهد بود.

حرکات اصلاحی برای بیرون زدگی دیسک گردنی

همانگونه که گفتیم ۷۵ الی ۸۰ درصد از افراد بشر در طول زندگی خود دچار دیسک گردنی می شوند پس شما نیز یحتمل در دوره ای از زندگی با دیسک گردنی درگیر خواهید شد.

 اگر در حال حاضر سالم هستید این حرکات به شما کمک خواهند کرد تا از گزند بیرون زدگی دیسک های گردنی در امان باشید و در صورتی که از این بیماری رنج می برید و در مراحل خفیف تر قرار دارید این حرکات شما را یاری خواهند داد تا از شر این بیماری خلاص شوید و در صورتی که این بیماری در بدن شما پیشرفته شده است نیز باز این حرکات وضعیت جسمی و وضعیت بیماری شما را بهبود خواهد بخشید.

Chin To Chest

بر روی زمین نشسته و دست ها را پشت سر قرار می دهید گویی که شما را به اسارت گرفته اند! در این حالت با دست ها به پشت سر فشار وارد کرده و با گردن نیز در برابر فشاری که خود وارد می کنید مقاومت می کنید.

سر را به آرامی به سمت سینه هدایت می کنید و در این حالت در حدود ۲۰ الی ۳۰ ثانیه و در حالی که با گردن خود در برابر فشاری که با دست ها بر پشت گردن وارد می کنید مقاومت می کنید بمانید.

سپس با حفظ فشار بر پشت سر دوباره به حالت اول برگردید و این حرکت را بارها و بارها تکرار کنید تا عضلات گردن شما تقویت شوند.

Side Neck Stretch

با دست سر خود را گرفته و فشار وارد کنید و گردن خود را در جهت عکس فشاری که با دست وارد می کنید تمرین دهید. این حرکت را در هر دو جهت گردن تکرار کنید تا عضلات هر دو سوی گردن تقویت شوند.

این دو حرکت ساده می تواند تا حدود زیادی از بروز بیرون زدگی های دیسک جلوگیری کند و البته در صورتی که نیاز به درمان فیزیوتراپی داشته باشید یقینا تمرینات پیچیده تری نیز برای شما تجویز خواهد شد.

موارد حادتر پزشک ناگزیر از تزریق کورتون در گردن شما خواهد شد و البته در موراد بسیار حادتر نیز الزاما باید به دست تیغ جراحی سپرده شوید پس در این مقوله نیز پیشگیری آسان تر و ارزان تر و کم دردسر و کم دردتر از درمان خواهد بود.

صادق سلامی